Samanyolu Galaksisi’nde Yeni Bir Keşif: ASKAP J1832-0911

Samanyolu galaksisi içinde, yaklaşık 15 bin ışık yılı uzaklıkta yer alan ve ASKAP J1832-0911 adı verilen bir cisim, her 44 dakikada bir, yaklaşık iki dakika süren bir ışınım patlaması gönderiyor. Bu düzenli ve uzun aralıklarla gerçekleşen sinyaller, hem radyo hem de X-ışını dalga boylarında gözlemlendi. Bilimsel literatürde “uzun periyotlu geçici kaynak” (LPT) olarak tanımlanan bu tür nesneler arasında önemli bir keşif olarak kaydedildi.

Bu keşif, bir LPT’nin yüksek enerjili X-ışını ve düşük enerjili radyo dalgaları ile aynı anda patlama yaptığı ilk gözlem olarak tarihe geçti. Bu durum, LPT’lerin gizemli doğasını anlama konusunda yeni bir kapı açabilir.

“Daha Önce Hiç Görmedik”

Keşif ekibinin lideri Zieng (Andy) Wang, Curtin Üniversitesi’nden araştırmacı, “Bu nesne, daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” açıklamasında bulundu. Araştırmacılar, LPT’lerin 2022’de keşfedildiğini ve bugüne kadar 10 farklı LPT tespit edildiğini belirtiyor. Ancak ASKAP J1832-0911’in diğerlerinden farklı olduğu vurgulanıyor.

Cisim, öncelikle Avustralya’daki Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) radyo teleskobuyla tespit edildi. Daha sonra, NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi tarafından yapılan takip çalışmaları, radyo sinyallerinin X-ışınlarıyla aynı düzende yayıldığını gösterdi. Bu tespit, Chandra’nın dar görüş alanı nedeniyle büyük ölçüde tesadüfen yapıldı.

Büyük Olasılıkla Bir Ölü Yıldız

Araştırmacılar, ASKAP J1832-0911’in büyük olasılıkla bir ölü yıldız olduğunu düşünüyor. Ancak bu yıldızın bir nötron yıldızı mı yoksa bir beyaz cüce mi olduğu hala belirsizliğini koruyor. Mevcut teorilerin bu olağanüstü davranışı açıklamakta yetersiz kaldığı belirtiliyor. Bu keşif, yıldız evrimi hakkında yeni modellere veya yeni fizik anlayışına işaret edebilir.

Ayrıca, bu cisimde hem radyo dalgalarının hem de X-ışınlarının tespit edilmesi, enerji üretimi konusunda ipuçları sunabilir. Bilim insanları, benzer davranışlar sergileyen diğer LPT’lerin evrende var olabileceğini düşünüyor.

Araştırma, 28 Mayıs Çarşamba günü bilim dergisi Nature’da yayımlandı. Ekipten Nanda Rea, “Bu nesnenin geçici X-ışını yayması, doğası hakkındaki anlayışımıza yepyeni bir kapı açıyor” ifadesini kullandı.